Kindermishandeling

Uit onderzoek is gebleken dat kindermishandeling voorkomt bij 3 op de honderd kinderen. Hierbij moet je denken aan lichamelijke verwaarlozing/mishandeling, psychische verwaarlozing/mishandeling of seksueel misbruik. In 90% van de gevallen wordt mishandeling over het hoofd gezien. Dit komt doordat het moeilijk waarneembaar is en het slachtoffer er uit zichzelf vaak niet mee komt. Sinds 1 juli 2013 is het wel verplicht voor basisschoolleraren om gebruik te maken van de meldcode bij vermoeden van mishandeling. Deze meldcode bestaat uit de volgende 5 stappen (Nederlands Jeugdinstituut, 2015):

1. Signaleren: het signaleren van belemmeringen in de ontwikkeling van het kind en dit bespreken met ouders.
2. Collegiale consulatie: de leerkracht bespreekt zijn of haar waarnemingen met collega’s of een interne begeleider.
3. Weging en risicotaxatie in het multidisciplinair ondersteuningsteam: verkregen informatie over de situatie bespreken met het ondersteuningsteam.
4. Beslissen: hulp bieden en handelingsgerichte adviezen voor de leerkracht
5. Volgen: de ontwikkelingen van de gemaakte afspraken en aangeboden hulp worden in de gaten gehouden door 1 persoon die de situatie coördineert.

 

 

Preventief handelen

Als leerkracht kan je mishandeling voorkomen, verminderen en zelfs stoppen. Ook al is dit vaak lastig, aangezien kindermishandeling niet snel opvalt. Het is belangrijk dat er op school een vertrouwenspersoon is waar kinderen hun hart kunnen luchten. Ook is het belangrijk dat kinderen voorlichting krijgen over onderwerpen die te maken hebben met kindermishandeling. Kinderen zullen hierbij inzien dat het helemaal niet schamend is om hierover te vertellen als je het meemaakt. Ook zullen kinderen misschien sneller herkennen als een vriendje of vriendinnetje mishandeld wordt en hier melding van maken. Kinderen kunnen van zo’n voorlichting ook leren om sneller voor zichzelf op te komen. Ze krijgen meer zelfvertrouwen door in te zien dat mishandeling niet iets schamend is om te vertellen. Ook is er sinds 2013 een meldcode waar docenten verplicht zijn om gebruik van te maken. Deze meldcode kan ervoor zorgen dat de mishandeling stopt. Hiermee ben je dus preventief aan het handelen, want je zorgt ervoor dat het mishandelen niet erger wordt en uiteindelijk stopt. Slachtoffers krijgen hierdoor hulp om hun sociale vaardigheden positief te ontwikkelen.

Relatie met passend onderwijs

Kinderen die mishandeld zijn of worden hebben veel behoefte aan ondersteuning en begeleiding. Deze kinderen vertonen sneller ongewenst gedrag (zie theorie) en zullen minder presteren. Ondersteuning zal deze kinderen goed op weg helpen de normale ontwikkeling weer te volgen, net als andere kinderen. Doordat er steeds minder kinderen naar het speciaal onderwijs gaan zullen er meer kinderen met ongewenst gedrag in je klas zitten. Hierdoor ga je ongewenst gedrag van normale kinderen sneller negeren en dat is wel zorgwekkend. Het storende gedrag valt dan minder op, omdat er meerdere kinderen zijn die het doen. Het is dus vooral belangrijk dat je oog houdt voor de individuele leerling en niet voor subgroepen.

Eigen visie/handelen

Ik heb zelf nog geen ervaring met kinderen die mishandeld werden tijdens mijns stage. Wel heb ik kinderen in de klas gehad die mishandeld zijn geweest en dit kon ik ook merken aan het gedrag. Deze kinderen hadden vaak weinig zelfvertrouwen, reageerden vaak sneller agressief en konden snel in hun schulp kruipen.

 

Ik vind het belangrijk dat alle kinderen met een goed gevoel naar school komen en school ook met een goed gevoel verlaten. Voor mij zelf zie ik hierin als leerkracht een belangrijke rol om dit waar te maken. De leerkracht moet een vertrouwensband opbouwen met elk kind in de groep, zodat kinderen de leerkracht met hun problemen vertrouwen. Ik vind dat ik als leerkracht door moet hebben als er wat met een van mijn leerlingen is en dan op de juiste manier moet handelen. Het is dus handig denk ik als je als leerkracht voldoende kennis hebt van de theorie. Hiermee bedoel ik dat je weet hoe je op een verantwoorde manier moet handelen in het geval van mishandeling. Ik zelf zou eerst om hulp vragen van iemand anders voordat ik echt melding zou maken van mishandeling. Een second opion lijkt mij in dit soort gevallen erg belangrijk.